Ponad 200 lat temu Polska po przegranej wojnie – powstaniu kościuszkowskim – przestała istnieć na 123 lata. Ponieważ mnisi z zakonu cystersów zawsze stali po stronie polskich królów, nasi wrogowie postanowili zemścić się również i na nich. Jeden z tych wrogów – król Prus – najpierw zakazał przyjmowania do zakonu nowych mnichów, a w końcu kazał zamknąć klasztory cystersów zupełnie. Niedługo podobnie postąpili i inni władcy wrodzy Polsce. Opactwa cysterskie opustoszały i choć z czasem, po wielu wiekach, zakon odrodził się i działa na całym świecie do dziś, nigdy już nie odzyskał swego dawnego znaczenia. Najbliżej Pelplina znajdują się obecnie cystersi z Oliwy, jednak i tam nie żyją oni w swym dawnym klasztorze.

Po wiekach świetności zakonu pozostało jednak w Polsce mnóstwo śladów, w tym kościołów, klasztorów, dawnych ogrodów przemienionych w parki (jak park pelpliński, w którym powstał Pałac Biskupi) i najrozmaitszych budowli gospodarczych, jak młyny, bramy, czy spichlerze, do przechowywania zboża.